Najczęstszą przyczyną operacji układu oddechowego są obecnie nowotwory złośliwe. Dotyczą głównie osób w wieku 50 – 70 lat, długoletnich palaczy tytoniu, dodatkowo obciążonych przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Nowotwory mogą lokalizować się również w śródpiersiu (rak grasicy czy wole śródpiersiowe tarczycy) oraz w ścianie klatki piersiowej.
Przyczyną zabiegów torakochirurgicznych są także urazy klatki piersiowej, nierzadko będące przyczyną obrażeń narządów wewnętrznych stanowiących zagrożenie życia chorego. Rezultatem urazu może być uszkodzenie płuca, w wyniku którego dochodzi do powstania odmy urazowej. Nie tylko tego rodzaju odma bywa przyczyną operacji. Inne odmy (samoistna, jatrogenna), gdy nie poddają się leczeniu drenażem opłucnej, również leczone są operacyjnie. Innym powodem zabiegów są zniekształcenia przedniej ściany klatki piersiowej w postaci klatki piersiowej lejkowatej czy kurzej.
Ze względu na różnorodność przyczyn chorób i ich lokalizację różne są rodzaje dostępu operacyjnego. Zabiegi chirurgiczne w obrębie płuc i opłucnej wykonywane są zwykle przez torakotomię przednią, przednio – boczną lub tylno – boczną.
Nowotwory zlokalizowane w śródpiersiu najczęściej operowane są przez sternotomię, czyli cięcie przebiegające w linii środkowej mostka.
Operacje korygujące zniekształcenia klatki piersiowej mogą być wykonywane w różny sposób. Do niedawna najczęstszym sposobem korekty klatki piersiowej lejkowatej lub kurzej był zabieg metodą Ravitcha. Zabieg ten wiąże się z odcięciem żeber od mostka, skróceniem ich, wycięciem wyrostka mieczykowatego oraz przecięciem mostka w poprzek w celu przemieszczenia go ku przodowi. Często towarzyszy temu plastyka mięśniowa.
Obecnie klatkę piersiową lejkowatą coraz częściej koryguje się małoinwazyjną metodą Nussa. Polega ona na wprowadzeniu do wnętrza klatki piersiowej przez dwa niewielkie nacięcia po bokach klatki piersiowej, pod kontrolą toru wizyjnego, implantu – metalowej sztaby wygiętej w kształt litery „C”. Sztaba ta wypycha mostek ku przodowi, korygując jego ustawienie. Implant pozostaje w klatce piersiowej przez okres od 1,5 roku do 3 lat. Po tym czasie jest usuwany w kolejnym krótkim zabiegu chirurgicznym.
Korekta klatki piersiowej lejkowatej metodą Nussa
Operacje w obrębie klatki piersiowej mogą odbywać się w granicach opłucnej lub dotyczyć resekcji tkanki płucnej. Mogą być zabiegami diagnostycznymi lub związanymi z resekcją zmiany chorobowej. Do najczęstszych zabiegów torakochirurgicznych należą:
– torakotomia diagnostyczna
– biopsja
– dekortykacja
– segmentektomia
– lobektomia
– resekcja klinowa
– pulmonektomia
– fenestracja
REHABILITACJA W OKRESIE PRZEDOPERACYJNYM
W okresie przedoperacyjnym rehabilitację rozpoczyna się najwcześniej jak to możliwe, stosując:
– ćwiczenia oddechowe
– naukę ćwiczeń efektywnego kaszlu
– naukę stabilizacji okolicy przyszłej rany pooperacyjnej
– naukę ćwiczeń przeciwzakrzepowych
– ćwiczenia ogólnousprawniające
Podstawowym torem oddechowym wykorzystywanym w torakochirurgii jest tor przeponowy.
REHABILITACJA W OKRESIE POOPERACYJNYM
Rehabilitację w okresie pooperacyjnym rozpoczyna się już kilka godzin po zabiegu i obejmuje:
– psychoterapię
– ćwiczenia oddechowe torem przeponowym
– ćwiczenia efektywnego kaszlu
– stabilizację rany pooperacyjnej
– zabiegi wspomagające efektywny kaszel
– ćwiczenia przeciwzakrzepowe
– ćwiczenia ogólnousprawniające
– pionizację
– spacer
