Większość dzieci ze szkół normalnych nie ma trudności w przyswajaniu sobie umiejętności pisania i czytania, istnieje jednak pewien procent dzieci , które nie mogą opanować w pełni kodu graficznego, mylą litery i nie mogą zapamiętać trwale nazw poszczególnych liter i zasad pisowni. Dzieci mające trudności w czytaniu mają zazwyczaj kłopoty z językiem polskim, nie lubią czytać , co hamuje rozwój ich słownictwa.
Struktura czynności pisania. Umiejętność pisania czyli umiejętności dokonywania transformacji ciągu fonicznego na ciąg graficzny wymaga przyswojenia sobie:
1) systemu znaków graficznych
2) zasad pisowni, służących do przedstawiania mowy dźwiękowej za pomocą znaków graficznych
Jako przyczyny zaburzeń funkcji percepcyjno- motorycznych , wywołujących u dzieci trudności w pisaniu i czytaniu, wymienia się minimalne uszkodzenia mózgu w życiu płodowym lub w czasie porodu, wrodzone zniekształcenia tych struktur mózgowych, opóźnione dojrzewanie ośrodkowego układu nerwowego itp.
Trudności w pisaniu i czytaniu można podzielić na trzy rodzaje:
1) występujące u osób z pewnymi wadami mowy; osoby te zazwyczaj piszą tak jak wymawiają
2) trudności, niezależne od wymowy , mogą występować zarówno u osób z mową prawidłową jak i wadliwą; można je nazwać dysgrafią i dysleksją właściwą, ponieważ polegają one na rozbieżnością między wymową a pismem
3) dysortografia czyli błędy ortograficzne
TRUDNOŚCI W PISANIU I CZYTANIU U OSÓB Z WADAMI MOWY
Nie wszystkie osoby z wadami mowy robią błędy w pisaniu i czytaniu. Osoby z zaburzeniami mowy pochodzenia obwodowego (dysglosie), np. z seplenieniem międzyzębowym, bocznym, z nosowaniem itp. nie mają trudności w pisaniu i czytaniu. Zniekształcona wymowa głosek nie znajduje odbicia w piśmie. Trudności te występują natomiast u osób z zaburzeniami mowy pochodzenia centralnego tzn. u dyslalików i afatyków.
TRUDNOŚCI W CZYTANIU
Polegają na tym, że:
- wyrazy nie są czytane całe – na skutek złego mechanizmu czytania
- opuszczane są sylaby w środku wyrazów
- opuszczane są wyrazy, ponieważ zdania są czytane powierzchownie i tylko słowa dobrze znane są czytane poprawnie
- przestawiane są sylaby, bo uczeń czyta całość, a potem wraca do pierwszych sylab
- brak jest dostatecznej szybkości w czytaniu
- wadliwy jest sposób robienia pauz w czytaniu tekstu (oddzielanie dopełnienia od czasownika), a także niewłaściwa melodia zdania oraz nieprawidłowe akcenty logiczne lub ich brak świadczą o niedostatecznym rozumieniu tekstu, spowodowanym niecałkowitym zautomatyzowaniem czynności czytania
Nasz logopeda posiada doświadczenie i pracuje z osobami z trudnościami w czytaniu i pisaniu
Rysunek poniżej prezentuje gesty ułatwiające naukę pisania: